Analiz Niçin Gereklidir.
Çiftçinin kafasında, arazisinde yetiştireceği ürün için hangi gübreyi ne kadar, ne zaman ve nasıl kullanacağına dair sorular vardır. İyi bir üretim karlı bir gübreleme ancak bitkinin isteği olan gübreleri en uygun zaman ve şekilde topraktan ve yapraktan uygulamakla yapılabilir. Bu nedenle toprağı ve yaprağı analiz ettirerek gübre kullanımı, çiftçi için en ekonomik yoldur. Böylece hem bol ürün elde edilebileceği gibi, gübreye de gereğinden fazla para harcanmamış olacaktır.
Yaprak analizinde başlıca 2 amaç gözetilmektedir.
a- Bitkilerde ortaya çıkan ve besleme noksanlığı veya fazlalığı ile ilgili bulunan noksanlıkların hangi besin maddesine ait olduğunu saptayarak bu noksanlığın giderilmesi için gerekli uygulamaları yapmak,
b- Besin noksanlıkları ortaya çıkmadan önce analiz sonuçlarına dayanılarak bitkinin gübre ihtiyacını belirlemek. Bu ikinci özellik ise, zamanında yapılacak bir gübrelemeye imkan vererek o yıl üründe ortaya çıkması muhtemel azalmanın ya tamamıyla engellenmesi veya hiç değilse bu azalmanın en aza indirilmesini sağlamaktır.
Yaprak Örneği Alırken Dikkat Edilecek Kurallar
1. Alınan yaprak örneklerinin tür ve çeşit özellikleri aynı olmalıdır. Karışık olarak örnek alınmamalıdır.
2. Özellikle meyve ağaçları bir bahçede farklı yaşlarda bulunabilir. Örneğin 5–25 yaşındaki ağaçların yaprakları karıştırılmamalıdır. Ancak 15–20–30 yaşlarında olanların yaprakları karıştırılabilir.
3. Aşırı derecede beslenme noksanlığı gösteren hastalıklı yapraklar seçilmeli ve bu durum bahçe bilgi formunda belirtilmelidir. Bahçenin tamamında aşırı besin noksanlığı gösteren yaprakları ayırmaya gerek yoktur.
4. Bahçenin bir kısmı, toprak tipi bakımından diğer kısmından tamamıyla farklı olabilir. Belirgin farklılıklar göz önüne alınarak her farklı toprak tipine göre örnekleme ayrı olmalıdır.
5. Yapraklar günün herhangi bir zamanında alınabilir. Bununla birlikte yapraklar ıslak olmamalıdır (yağmur sonrası).
Meyvelerde Yaprak Örneği Alma Zamanı ve Şekli
Bahçe içerisinde U veya X şeklinde yürüyerek ve bir ağaç atlanarak omuz hizasındaki o yıla ait güneş gören sürgünlerden alınmalıdır.
BAĞ
Çiçeklenme veya ben düştüğünde birinci salkımın karşısındaki yaprak alınır. Bir omcanın 4 yönünden olmak üzere 25 omca dan 100 adet yaprak örneği alınmalıdır.
ÇİLEK
Haziran-Ağustos ayında (hasat sonundan başlayarak 6 hafta içinde) en genç, gelişmesini tamamlamış üçlü yaprak gurubunun ortasından 100 adet sapsız yaprak alınır.
NAR
Ağustos-Ekim aylarında o yıla ait uç sürgünlerinin ortasındaki gelişmesini tamamlamış yapraklar sapıyla birlikte bir ağacın 4 tarafından olmak üzere 25 ağaçtan 100 adet yaprak alınmalıdır.
PATLICAN, BİBER VE HIYAR (SERA)
Birinci döldeki meyveler kendini göstermeye başladığı zaman yaprak örneği alınmalıdır. Büyüme tepesine en yakın normal iriliğini almış gelişmesini tamamlamış genç yaprak örnek almaya uygundur. Bir bitkiden 1-2 yaprak olmak üzere üçünden de 50'şer yaprak alınmalıdır. Seranın büyüklüğüne göre M veya N harfi çizilecek şekilde örnek alınır. Sera kenarlarından örnek alınmamalıdır.
YER FISTIĞI
Çiçeklenme dönemi veya öncesi Tepedeki en gelişmiş yaprak 25–50
ZEYTİN
Kasım-Aralık aylarında tek yıllık uç sürgünlerinden yapraklar sapıyla birlikte ve ağacın 4 tarafından 8 adet olmak üzere 25 ağaçtan 200 adet yaprak alınmalıdır.
YENİDÜNYA
Kasım-Ocak (çiçeklenme döneminde) veya Ocak- Mart aylarında (meyve büyütme dönemi) uç kısmından çiçek veya meyve salkımı olan o yıla ait sürgünlerin ortasındaki gelişmesini tamamlamış yapraklar sapıyla birlikte ve bir ağacın 4 tarafından olmak üzere 25 ağaçtan 100 adet alınmalıdır.
MUZ
Doğum sonrası parmakların tamamen oluşumundan sonra, gelişmesini tamamlamış üçüncü yaprağın, yaprak ana damarının iki
yanından 10–15 cm genişlikte iki şerit halinde kesilerek alınmalıdır.
DOMATES (TARLA)
Erken çiçeklenme veya öncesi. Büyüme noktasından 3. veya 4. yaprak
FASULYE
Fide dönemi Çiçeklenme başı veya öncesi. En üstteki olgunlaşmış 2–3 olgun yaprak
CEVİZ
Çiçeklenme sonrası 6–8. hafta Olgun sürgünlerdeki orta bileşik yaprak çiftleri 30–40
TURUNÇGİLLER
Eylül - Ekim aylarında o yılın ilkbahar dönemindeki meyve olmayan sürgünlerden 6–7 aylık yaprak örneği alınmalıdır. Bir ağacın 4 tarafından 25 ağaçtan 100 adet yaprak alınmalıdır.
KAYISI, KİRAZ, ŞEFTALİ, ARMUT, ERİK VE ELMA
Tam çiçeklenmeden 8-12 hafta sonra o yıla ait sürgünlerin ortasındaki gelişmesini tamamlamış yaprakları sapıyla birlikte bir ağacın 4 tarafından 25 ağaçtan 100 adet yaprak alınmalıdır.
DOMATES
Birinci döldeki meyve ceviz iriliğine ulaştığında yaprak örneği alınır. Büyüme tepesine en yakın yerde gelişmesini tamamlamış olan yapraklar örnek almaya uygun olup bir bitkiden 1-2 yaprak olmak üzere toplam 30 yaprak alınmalıdır.
KAVUN, KARPUZ
Meyve oluşum öncesi Tepeden aşağı 6. yaprak 20–30
MISIR
Fide dönemi Koçan başlangıcı Toprak üstü aksamlar Koçan yaprağı 25–30
PAMUK
İlk taraklar görüldüğünde veya ilk çiçeklenme ya da öncesi Ana gövdede yeni olgunlaşmış en genç yaprak 30
Yaprakların Torbalanıp Etiketlenmesi
Örnekler alındıktan sonra naylon torbalara konulur. Örnek alma formu kurşun kalemle doldurulur. Torbaya konularak etiketi yazılır ve torba zımbalanır veya iple bağlanır. Etiketlenen yaprak örnekleri en kısa zamanda laboratuvara analiz için gönderilmesi gerekmektedir. Şayet o gün gönderme imkânı yok ise toplanan örnekler en geç 4 saat içerisinde buzdolabına konmalıdır. Buzdolabı +4 0C`de tutulmalıdır.